«Тәуекел» ұғымы ұзақ тарихқа ие және адамзат қоғамының дамуымен тығыз байланысты. Алғашқы тәуекел менеджерлерін Ежелгі әлемнің пайғамбарлары мен сәуегейлері деп атауға болады. Адамның белгілі бір оқиғалардың пайда болу ықтималдығын болжауға және сол арқылы өзінің болашағын басқаруға деген табиғи тілегінен «тәуекелдерді басқару» ғылымы дүниеге келді.
Қазіргі таңда ұйымдар үшін тәуекелдерді басқару тек бәсекелестік артықшылықтарға ие болу үшін ғана емес, сонымен қатар тіршілікке қабілеттілікті сақтау үшін керек.
Өте өзгермелі сыртқы ортада бизнесті басқару дауыл кезінде кемені басқаруға ұқсас. Валюта бағамының, пайыздық мөлшерлемелердің және тұтыну бағаларының болжап білуге болмайтын ауытқуы жағдайында өз корпорациясы үшін қауіпсіз қаржылық бағам құруға тырысып, қаржы директоры бастан кешіретін қиындықтарды елестетіп көріңіз. Әдеттегідей, теңіз дауылында кеменің аударылу қаупі бар, фирманың ақша ағындары сарқып, акциялар бағасы төмендеп, фирманың бәсекеге қабілеттілігін бұзатын бағаның күрт өзгеруіне байланысты «батып кетуі» мүмкін. Қатты теңізді тыныштандыру және фирманың «тегіс жүзуіне» қол жеткізу үшін тәуекелдерді анықтау және басқару қажет.
Тәуекелдерді басқару меншік иесі мен компанияның жоғарғы басшылығына ұйымда бар қауіптерді, ішкі және сыртқы қауіптерді байсалды түрде қарастыруға және компанияның операциялық, қаржылық шығындардан қаншалықты қорғалғанын бағалауға көмектеседі.
Ұйым оны күтіп тұрған қиындықтарды анықтауы керек және осы қиындықтарды жеңуге бейімделуі қажет. Ол құнды құру кезінде мүмкіндіктерді ескере отырып, сонымен қатар тәуекелдерді де ескере отырып шешім қабылдауы керек. Ұйым тәуекелдерді басқару тәжірибесін стратегияны анықтау тәжірибесімен және қызмет тиімділігін басқарумен біріктіруі керек.
Тәуекелдерді басқарудың артықшылықтары:
– Тәуекелдерді болжау және теріс әсерді азайту және бизнесті дамыту мүмкіндіктерін пайдалану бойынша уақтылы шаралар қабылдау мүмкіндігі;
– Тәуекелдердің әсерінен бизнес-жоспардың негізгі көрсеткіштерінің ықтимал ауытқуларының ықтималдықтары мен шамаларын түсіну;
– Тәуекелдерді талдау негізінде белгісіздік жағдайында басқару шешімдерін уақтылы қабылдау мүмкіндігі;
– Ресурстарды бөлуді оңтайландыру мүмкіндігі, оларды ең басым бағыттарға бөлу.